Hoe blijf je emotioneel stabiel tijdens deze crisis?

Psychologisch geneuzel waar je niet om hebt gevraagd maar waar je wel wat aan hebt.

1 juni 2020

Plant some love

Ruim twee maanden geleden ben ik begonnen met het posten van deze blogs. Iedere blog kwam ik met nieuwe tips om je emotionele stabiliteit te bevorderen in tijden van COVID-19. Het schrijven van deze blog is heel leerzaam geweest en ik heb ontzettend lieve berichtjes gekregen via de ideeënbox. Deze pandemie laat je nadenken over de belangrijke zaken in het leven. Welke contacten doen er écht toe en welke contacten zijn verdwenen als het desinfectiemiddel in de supermarkt? Als Toegepast Psycholoog i.o. vind ik het belangrijk om deze tijd goed te gebruiken. De laatste weken is er bij mij meer ruimte ontstaan voor zelfreflectie.  In deze blog schrijf ik over wat ik heb geleerd door de rare tijd en omstandigheden van corona. Sinds deze crisismaatregelen zijn genomen, merk ik dat ik mijzelf minder vergelijk met anderen. Deze ontdekking deed ik nadat ik sprak met psychomotorisch therapeut Manon. Een psychomotorisch therapeut (PMT) helpt mensen hun psychische klachten te verminderen of weg te nemen door lichamelijk actief aan de slag te gaan (1). Manon vertelde dat veel van haar cliënten nu grote sprongen maken als gevolg van de coronamaatregelen. Er zijn dus mensen die door de COVID-19 crisis een betere emotionele stabiliteit en een positiever zelfbeeld ervaren! Top, maar waardoor komt dit?

The Fear of Missing Out

Manon noemde voorbeelden van klachtvermindering bij haar cliënten. Deze voorbeelden ken ik als het begrip FOMO: the Fear Of Missing Out. FOMO is de sociale angst die je voelt als andere mensen leuke dingen doen en je daar geen deel van uitmaakt (2). Let’s be honest: we vergelijken onszelf meer aan onze sociale omgeving dan we willen toegeven. Een grote invloed is sociale vergelijking door social media. Op deze platformen komen constant de perfecte plaatjes voorbij. Zo heb ik altijd last van FOMO als ik tijdens de zomer veel werk en daardoor niet naar festivals kan. Vervolgens zie ik van die basic bitches een foto uploaden, poserend voor een reuzenrad en dan ben ik nog jaloers ook. We hebben soms het gevoel dat we een minder leuk leven hebben dan anderen. We zien een vertekend beeld van anderen omdat we afgaan op wat we van hen zien op social media en dit beïnvloedt ons zelfbeeld. Je kunt denken aan foto’s van feestjes of reizen over de wereld. Als jij op vrijdagavond een keer alleen op de bank zit, voelt dat misschien alsof je iets mist in je leven. Ik hoef je er volgens mij niet aan te herinneren dat we nu geen van deze sociale activiteiten kunnen ondernemen. Hierdoor is deze sociale angst een stuk minder geworden. We kunnen nu eenmaal niet zoveel sociale activiteiten ondernemen als voorheen. We ervaren hierdoor minder FOMO en dit zorgt voor een positievere blik op ons eigen leven. Waarom zou je niet kunnen genieten van een avond op de bank?

 

(be)Krachtig!

Als we ons minder willen vergelijken met anderen moeten we eerst van deze sociale angst af. We zijn veel te bang dat we een minder leuk leven hebben dan anderen. Laten we eens iets anders delen dan ons perfecte plaatje! Help een ander om zich juist beter te voelen over zichzelf (3). In mijn werk binnen de jeugdhulpverlening heb ik geleerd over het beïnvloeden van gedrag. Als je iemand een compliment kan geven voor gedrag dan voelt iemand zich positiever over dat gedrag. Een theorie die hier goed bij past is operante conditionering (4). Deze theorie kun je gebruiken als je iemand gedrag wil aanleren of in frequentie wil bevorderen. Hierbij bekrachtig je positief gedrag. Bij een kwetsbare doelgroep zoals de jeugdhulpverlening is het van belang dat je gedrag vooral positief bekrachtigd. Een bekrachtiging van positief gedrag is bijvoorbeeld een compliment als twee jongeren overleggen tijdens het spelen. Als je dit gedrag stimuleert door een bekrachtiging is de kans dat dit gedrag wordt herhaald in een volgende situatie groter. Niet alleen deze jongeren zijn hier gevoelig voor, maar ook iedereen om je heen. Door operante conditionering goed toe te passen, leren mensen waar ze goed in zijn. Een oprecht compliment geven, werkt als een goede bekrachtiging. Ik geef twee aandachtspunten voor het beste compliment aan de hand van een voorbeeld:

“ik hoor dat je met Tom overlegt wat jullie gaan maken met de lego. Wat knap dat je ook naar zijn idee luistert en jullie je ideeën combineren!”

  1. Beschrijf concreet het gedrag wat je wil bekrachtigen. Het mooiste aan dit compliment is dat je heel concreet beschrijft wat je hoort en het gedrag benoemt wat je ziet. Probeert te beschrijven wat je hoort of ziet gebeuren en geef daar een gericht compliment op. In het voorbeeld hierboven wordt uitgelegd waarover het compliment gegeven wordt.
  2. Je houdt de “ik” boodschap buiten beschouwing. Dat betekent niet dat je het woord “ik” niet mag benoemen maar de “ik” boodschap is een mening. Als ik een compliment geef waarbij mijn eigen mening centraal staat heeft het al een stuk minder effect. De ander hoort voornamelijk een waardeoordeel in plaats van een bekrachtiging. Dat kan als gevolg hebben dat een persoon sociaal gewenst gedrag gaat laten zien. Een bekrachtiging zet je juist in om iemand een positiever gevoel te geven over zichzelf.

 

Zeker zijn over jezelf

Een positiever gevoel geven, kun je ook aan jezelf. Onzekerheden zijn er al genoeg! Een voorbeeld van mijn onzekerheid is te vinden in mijn zoektocht naar een nieuwe baan binnen de GGZ. Toen ik een vacature voor een toffe baan voorbij zag komen, dacht ik dat deze functie te hoog gegrepen zou zijn. Onzekerheid kan veel onderliggende redenen hebben. De onderliggende reden voor mij is denk ik dat ik nog niet overtuigd durf te zijn van mijn eigen kwaliteiten. Bij een leerproces komt feedback kijken en ik trek me vaak net iets meer aan van de tips dan van de tops. In mijn (studie)loopbaan zocht ik tot nu toe vaak naar bevestiging van collega’s of klasgenoten. Ik wil horen van iemand anders dat ik mijn werk goed doe omdat ik daar zelf soms onzeker over ben. Dat is een hele menselijke eigenschap en daar is over het algemeen niks mis mee. Bij mij was er wel degelijk iets mis. Als iemand een compliment aan mij gaf over mijn werk dan blijft deze niet hangen. In een volgende situatie zou ik opnieuw naar bevestiging zoeken. Ik heb in mijn studie geleerd dat de meest waardevolle bevestiging bij mijzelf te vinden moet zijn (lees meer over de zelfdeterminatietheorie (5)).  Toen ik die vacature zag, besloot ik dat ik het gewoon moest proberen. Ik werd tegen al mijn verwachtingen in uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek bij die toffe baan. In het gesprek werd mij gevraagd wat ik zou kunnen leren bij dit bedrijf. Ik vertelde dat ik zekerder wilde worden van mijn kwaliteiten als begeleider. Bij deze functie als ambulant begeleider kom je bij de cliënt thuis en werk je over het algemeen vrij solistisch. Als je solistisch werkt, heb je geen mensen om je heen die zeggen dat je goed bezig bent. Ik zal op mijn eigen gevoel moeten afgaan en gerichte vragen kunnen stellen bij superieuren als ik het niet zeker weet. En.. mijn eerlijkheid is beloond. Een week later kreeg ik het verlossende telefoontje.. ik ben aangenomen!

 

Conclusie

Er zijn mensen die in deze tijd minder sociale angst ervaren. Dit komt mede doordat we minder van het sociale leven van anderen kunnen zien op social media. We kunnen ons leven hierdoor minder vergelijken met dat van anderen. Deze kans gaan we gebruiken om liefde te verspreiden want onzekerheden zijn er al genoeg. Een compliment geven aan iemand kan helpen deze onzekerheden te verminderen en een positiever zelfbeeld te ontwikkelen. Ik daag je uit om iedere dag iemand in je omgeving een compliment te geven. Richt je hierbij vooral op concreet gedrag en vermijd daarbij de “ik” boodschap. Merk je dat je zelf onzekerheden hebt die je tegenhouden in het dagelijks leven? Daag jezelf dan eens uit door deze angst te confronteren. Geloof mij, het werkt!

 

Succes! En.. bedankt voor het lezen!